ไม่น่าเชื่อ วันก่อนผมดูทีวี ประเทศไทยมีโรงงานที่รับซื้อซากอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ แล้วเอามารีไซเคิลได้เป็นทอง เช่นแรมก็ตัดเอาเฉพาะหน้าสัมผัสสีทอง หรือขา pin ของ HDD IDE หรือขา pin ของ CPU หรือหัวแปลงสัญญาณภาพที่แถมมาแล้วเรามักจะทิ้ง พวกนี้มีส่วนผสมของทองทั้งนั้นเลย เขาบอกว่าแหวนทองที่เขาใส่นี่ก็มาจากการหลอมอุปกรณ์พ วกนี้แล้วสกัดเอาเฉพาะทองออกมา ประมาณว่าซากคอมพิวเตอร์ 35 เครื่อง ได้แหวนทองหนัก 1 บาท แล้วยังพูดอีกว่า พวกเมนบอร์ด พวก cpu หรือแรม ที่เอามาขายกันถูกๆ ราคา 400-500 บาทนี่ อันที่จริงถ้าเทียบราคาทองปัจจุบันน่าจะขายสัก 3000 บาท เพราะทองทั้งนั้นเลย
ขยะคอมเป็นพิษ รีไซเคิล..เป็นทอง
คอมพิวเตอร์ยุคเทคโนโลยี เปลี่ยนแปลงรวดเร็ว
ถึงโปรแกรมเครื่องจะล้าหลัง แต่ฮาร์ดแวร์ อุปกรณ์ภายใน ก็ใช่ว่าจะไร้ประโยชน์
คอมพิวเตอร์ยุคเทคโนโลยี เปลี่ยนแปลงรวดเร็ว ถึงโปรแกรมเครื่องจะล้าหลัง แต่ฮาร์ดแวร์ อุปกรณ์ภายใน ก็ใช่ว่าจะไร้ประโยชน์ ไม่เหมือนเครื่องใช้ไฟฟ้าประเภทตู้เย็น ทีวี...เจ๊งแล้ว ซ่อมไม่ได้แล้ว...ก็ต้องทิ้ง ฮาร์ดแวร์คอมพิวเตอร์ อาทิ...มอนิเตอร์หรือจอภาพ กว่าคุณภาพจะลดลงก็มีอายุใช้งานนานหลายปี...บางจออาจใช้ได้ 6-7 ปี ซีพียู, การ์ดในเครื่อง...ตกรุ่น ความเร็วต่ำ ไม่ทันสมัย...ก็อัพเกรดเป็นรุ่นใหม่
ดร.ขวัญฤดี โชติชนาทวีวงศ์ ผู้อำนวยการฝ่ายพลังงาน อุตสาหกรรมและสิ่งแวดล้อม สถาบันสิ่งแวดล้อมไทย บอกว่า คอมพิวเตอร์ที่กลายสภาพเป็นขยะเทคโนโลยี ต้องพูดกันเป็นรายชิ้น ถ้าจะถามว่าปัจจุบันประเทศไทยมีปริมาณขยะคอมพิวเตอร์กี่มากน้อย ถึงวันนี้...ยังไม่มีข้อมูล ตอบไม่ได้ว่าขยะคอมพิวเตอร์มีปริมาณเท่าใดกันแน่ แต่ถ้าเทียบปริมาณเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ใช้งานในปี 2544 อยู่ที่ 8 แสนเครื่อง ...อัตรา 58 ครัวเรือนต่อ 1 เครื่อง และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นแบบเส้นกระโดดทุกปี
“ปลายปี 2546...ประเมินว่า อัตราการใช้คอมฯอยู่ที่ 6 ครัวเรือนต่อ 1 เครื่อง...มาถึงต้นปีนี้ มีผลจากโครงการ...คอมพิวเตอร์เอื้ออาทร...คอมฯโปรโมชั่นของบริษัท ห้างร้าน...ไม่เกินปีหน้า โดยเฉพาะครอบครัวคนเมืองจะมีคอมพิวเตอร์ 1 ครัวเรือน...ต่อ 1 เครื่อง...”
เฉพาะปีนี้...น่าจะมีปริมาณเครื่องใช้งานอยู่ที่ 2-3 ล้านเครื่อง
“ผลที่ตามมา คอมพิวเตอร์ประมาณ 20%...จะกลายเป็นขยะ”
ปัจจัยส่งเสริมขยะคอมพิวเตอร์ คอมพิวเตอร์มือสองนำเข้า ปัจจุบันมักจะเป็นโน้ตบุ๊ก เครื่องคอมพิวเตอร์กระเป๋าหิ้ว ดร.ขวัญฤดีบอกว่า ปัญหาขยะนำเข้าไม่น่าจะมีมาก คอมฯในประเทศราคาถูกลงมาก ต่างประเทศมีเทคโนโลยีอะไร... เมืองไทยก็มีถึงจะนำเข้ามา...ก็ตกรุ่น...ไม่เป็นที่นิยม ทำงานช้าไม่ทันสมัย
ปัญหาคอมพิวเตอร์นำเข้าจึงไม่ค่อยมีบทบาทมากนัก จะมีบ้างก็เป็นอะไหล่ นำเข้ามาเป็นชิ้นๆ
ปัญหาขยะคอมพิวเตอร์ที่ต้องให้ความสนใจจึงต้องพุ่งเป้าไปที่... ชิ้นส่วน คอมพิวเตอร์ตกรุ่นที่ใช้งานไม่ได้ จะมีความเป็นพิษสูง มีผลต่อสุขภาพ และสิ่งแวดล้อม
ในต่างประเทศมีเทคโนโลยีสูง...คอมพิวเตอร์ 1 เครื่อง นำมารีไซเคิลได้เต็ม 100%...หมายความว่า ซีพียู หลอดภาพ ลายวงจร อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ พลาสติกและโลหะ ถูกดึงกลับมาใช้ประโยชน์ได้ทั้งหมด องค์ประกอบหลักของเครื่องคอมพิวเตอร์ 1 เครื่อง แยกตามประเภทวัสดุ ประกอบด้วย...แก้ว 24.9%, เหล็ก 24.5%, พลาสติก 22.8%, อะลูมิเนียม 14.2%, ทองแดง 7.0%, ตะกั่ว 6.3% และอื่นๆอีก 0.3%
โลหะในคอมพิวเตอร์...แผงวงจรอิเล็กทรอนิกส์ มีโลหะหนักหลายตัวเป็นองค์ประกอบ ส่วนใหญ่มีมูลค่า แบ่งตามศักยภาพในการรีไซเคิลได้ 4 กลุ่ม
กลุ่มแรก...มีศักยภาพในการรีไซเคิลสูง รีไซเคิลได้มากกว่า 80%...อะลูมิเนียม เหล็ก ทองแดง นิกเกิล ทองคำและเงิน
กลุ่มถัดมา...มีศักยภาพในการรีไซเคิลปานกลาง รีไซเคิลได้ 50-80%...สังกะสี อินเดียม ซิลีเนียมและโรเดียม
กลุ่มที่ 3...มีศักยภาพในการรีไซเคิลต่ำ รีไซเคิลได้น้อยกว่า 50%...ตะกั่ว และพลาสติก
กลุ่มสุดท้าย...ไม่มีศักยภาพในการรีไซเคิล ได้แก่ เจอร์มาเนียม แกลเลียม แบเรียม แทนทาลัม วาเนเดียม แบริลเลียม ยูโรเปียม
ตัวอย่างการรีไซเคิลที่เพิ่มมูลค่าขยะคอมพิวเตอร์ ได้มากกว่านำไปทำลายทิ้ง หรือฝังกลบหลายเท่าตัว...นำหลอดภาพบดกับซีเมนต์ ทำหินขัด อิฐบล็อกปูพื้น ทำผนังกันรังสีเอกซเรย์ หรือเซลล์บอโรซิลิเกต สำหรับภาชนะบรรจุของเสียนิวเคลียร์
ดร.ขวัญฤดี บอกว่า อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์บนแผงวงจรยิ่งมีค่า... นำมาสกัดเอาทองออกจากตะกั่ว ทองแดง โลหะ เทคโนโลยีนี้ประเทศไทยก็มี...มีโรงงานทำได้แต่ยังมีปัญหา...ขาดวัตถุดิบ
“เดิมทีคาดกันว่า...มีวัตถุดิบเหลือเฟือ ความจริงก็เป็นเช่นนั้น แต่ปัญหา... วัตถุดิบที่มีมาก ยังกระจายอยู่ในหลายพื้นที่ไม่ได้รวมกัน...ส่งมาป้อนให้โรงงาน”
ปัญหานี้...ต่างประเทศไม่มี ก็เพราะมีระบบการคัดแยกเป็นขั้นเป็นตอน อีกทั้งยังนำเข้าวัตถุดิบจากต่างประเทศมาเพื่อแยกในเชิงธุรกิจ เช่น ฟิลิปปินส์ ออสเตรเลีย...ต่างประเทศรู้ดี...คอมพิวเตอร์ใช้วัตถุดิบเกรดเอทั้งสิ้น ไม่ว่า...พลาสติก อุปกรณ์ อิเล็กทรอนิกส์ ลายวงจร หรือโลหะชนิดต่างๆ นำมารีไซเคิลได้มูลค่ามากกว่า
ประเทศไทยก็ใช่ว่าจะไม่มีการรีไซเคิล โรงงานรีไซเคิลพลาสติก โรงงานสกัดทองออกจากโลหะ ประเทศไทยก็มีแล้ว แต่ที่ไม่มีเลยคือ...โรงงานรีไซเคิลจอภาพ เทคโนโลยีรีไซเคิลจอภาพต้องใช้ความเชี่ยวชาญเฉพาะด้านสูง โรงงานที่ทำจำเป็นต้องมีความเชี่ยวชาญจริงๆ...โรงงานประเภทนี้ รัฐจำเป็นต้องส่งเสริม แม้ว่าระบบรีไซเคิลในไทยยังไม่ครบสมบูรณ์ทุกชิ้นส่วน แต่ประเทศไทยก็ยังมีร้านรับอัพเกรดคอมพิวเตอร์ ปัจจัยสำคัญในการคัดแยกชิ้นส่วนเสีย...ตกรุ่น ที่ต่างประเทศไม่มี อะไหล่หลุดจากร้านจะเป็นอะไหล่ที่ใช้ไม่ได้แล้วจริงๆ ชิ้นส่วนเหล่านี้เองที่ต้องมีแหล่งเก็บ...มีระบบรองรับ อะไหล่ไปถึงร้านขายของเก่า ทิ้งรวมกับขยะทั่วไป ก็จะกองทิ้งอยู่แค่นั้น...บางส่วนปนอยู่กับขยะ กทม. ขยะเขต เป็นปัญหากับสิ่งแวดล้อม
“ขยะคอมพิวเตอร์...โดนน้ำ แดด ฝน...ถ้าเป็นฝนกรดก็แย่ ฝนกรดกัดกร่อนแผงวงจร ซึมพิษสู่ดิน...เจอน้ำเป็นด่างก็ละลาย ทำปฏิกิริยากลายเป็นพิษ”
ว่าถึงพิษของขยะคอมพิวเตอร์อันตรายที่สุดถึงชีวิต สารฟอสฟอรัส...เคลือบผิวหน้าภายในหลอดรังสีแคโทด...จอภาพ แม้ไม่มีรายงานระบุชัดเจน แต่ในการทหารเรือเตือนว่า...สารนี้มีความเป็นพิษสูงมาก อาจมีผลต่อผิวหนัง ระบบการย่อยอาหาร หากได้รับในปริมาณมากทำให้ถึงตายได้
***แบเรียม...เคลือบผิวด้านหน้าจอภาพ ป้องกันการแผ่รังสี ผลกระทบระยะสั้นทำให้สมองบวม กล้ามเนื้ออ่อนล้า ทำลายหัวใจ...ตับ...ม้าม
***ปรอท...ในสวิตช์ จอภาพแบบแบน ได้รับในปริมาณสูงจะส่งผลต่อสมอง ตับ ไต
***แคดเมียม...จากแผงวงจร แบตเตอรี่ จอภาพแบบเก่า สะสมในร่างกายมากๆจะทำให้เป็นโรคไต กระดูกผุกร่อน
***ตะกั่ว...จากหลอดรังสีแคโทด ปะเก็น โลหะบัดกรีบนแผงวงจร ทำลายระบบประสาทส่วนกลางและคู่ขนาน ระบบโลหิต ส่งผลต่อการพัฒนาสมองของเด็ก
“พิษตะกั่วสะสมในบรรยากาศ อาจเกิดผลแบบเฉียบพลัน หรือเรื้อรังกับพืช สัตว์ และจุลชีพ”
***แบริลเลียม...จากแผงวงจรหลัก เป็นสารก่อมะเร็ง โดยเฉพาะมะเร็งปอด ผู้ที่ได้รับสารนี้อย่างต่อเนื่องจากการสูดดม จะกลายเป็นโรค Beryllicosis ที่มีผลกับปอด...หากสัมผัสถูกผิวหนังโดยตรงจะเกิดแผลรุนแรง
สารทนไฟทำจากโบรมีน สาร Plybromited Diphenylethers (PBDE) มีผลต่อการพัฒนาสมองเด็ก และมีผลต่อการเจริญเติบโตของตัวอ่อนในครรภ์
สุดท้าย...***พลาสติก องค์ประกอบในส่วนต่างๆของเครื่องคอมพิวเตอร์ หากนำไปเผาจะเกิดสารไดออกซิน ส่งผลต่อคุณภาพอากาศและมนุษย์...เมื่อสูดดมเข้าไป
การทำลายเป็นการกำจัดปัญหาที่รวดเร็ว หลายฝ่ายอาจมองว่ามีต้นทุนน้อย หากพิจารณาในระยะยาว...การทำลายมีต้นทุนสูงกว่า มีต้นทุนแฝงมากกว่า...ไม่ว่าค่ากำจัดทิ้งขยะลงหลุม...ฝังกลบ ค่าที่ดิน...ค่าขุดหลุม...
ระยะยาวหากระบบกั้นแตก มลพิษรั่วออกไปนอกพื้นที่ฝังกลบ ระบบนิเวศน์ ก็จะมีปัญหา...เกิดผลเสียหายได้มากกว่า
การนำคอมพิวเตอร์มารีไซเคิลจึงเป็นวิธีที่ดีที่สุด ดร.ขวัญฤดี แนะนำว่า ถึงเทคโนโลยีของไทยจะรีไซเคิลไม่ได้ทั้งหมด แต่ก็ควรให้เหลือส่งกำจัด...ทำลาย... ให้น้อยที่สุด
“ขยะคอมพิวเตอร์เป็นทรัพยากรที่มีคุณค่า ฝังกลบต้นทุนมีแต่เพิ่ม... ขณะที่การรีไซเคิลมีแต่เพิ่มมูลค่า นำขยะมาแปรรูปเป็นของที่มีมูลค่ามากกว่า และลดการใช้ทรัพยากรให้น้อยลง”.
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น